Toetsweken zijn in veel gezinnen een intensieve periode, maar in een gezin met hoogbegaafde kinderen komen daar vaak nog wat extra uitdagingen bij. Misschien herken je het: je kind lijkt zich totaal geen zorgen te maken óf raakt juist volledig overweldigd door alle verwachtingen en de bergen aan leerwerk. Hoogbegaafde pubers hebben een scherpe geest, maar dat betekent niet automatisch dat ze stressbestendig zijn of goed kunnen plannen. En als ouder voel je die spanningen vaak net zo sterk. Hoe zorg je ervoor dat je zo’n toetsweek met elkaar in balans blijft? Hieronder hebben we een paar tips voor jou als ouder in deze oh, zo fijne weken van het jaar 😉
1. Hoge verwachtingen, zowel van hen als van ons
Hoogbegaafde kinderen leggen zichzelf vaak een enorme lat op. Alles moet perfect, want “ik ben toch slim genoeg?” Of ze gaan juist compleet in de weerstand: “Dit kan ik toch wel zonder leren?” Als ouder zit je er precies tussenin. Herinner jezelf eraan dat het niet jouw taak is om alles op te lossen. Je bent er om jouw kind te ondersteunen, niet om perfectie af te dwingen – ook niet bij jezelf. Laat de lat zakken, voor je kind én voor jezelf.
2. Emoties lopen soms hoog op
Hoogbegaafden voelen vaak intens en denken veel na. Dit kan juist tijdens een toetsweek leiden tot emotionele rollercoasters: van frustratie en faalangst tot diepe gesprekken over de zin van het leven, naar het gebrek aan motivatie wegens ontbreken van het nut… Dat allemaal terwijl jij gewoon probeert het avondeten op tafel te krijgen en ook nog je dagelijks werk wil doen. Het is goed als je kan luiteren naar wat er speelt en bijbehorende emoties en behoeften kan erkennen, maar bescherm ook je eigen rust.
3. Onderpresteren of extreem willen presteren
Sommige hoogbegaafde pubers blijven steken in eindeloos perfectioneren, niet kunnen stoppen met leren, terwijl anderen door desinteresse of faalangst nauwelijks tot leren komen. Beide scenario’s zijn erg lastig, alleen al om van een afstandje naar te kijken. Je kan in dergelijke situaties je kind helpen om overzicht te houden, maar accepteer ook dat het proces van leren leren minstens zo belangrijk is als het resultaat. Misschien mag een toetsweek ook een keer misgaan; daar leren ze vaak meer van dan wij denken.
4. Plan flexibiliteit in
Hoogbegaafde kinderen hebben vaak behoefte aan eigen regie (autonomie). Geef ze ruimte om hun eigen weg te vinden, maar blijf op de achtergrond beschikbaar. Houd je eigen (werk)agenda deze periode minder vol en kies bewust voor simpele oplossingen, zoals makkelijk koken of een keer eten bestellen. Jouw flexibiliteit biedt hen de ruimte om fouten te maken zonder dat de wereld lijkt in te storten.
5. Denk vooruit, maar leef in het moment
Hoogbegaafde gezinnen hebben vaak de neiging alles te willen begrijpen, plannen en optimaliseren. Toetsweken kunnen juist een kans zijn om meer in het moment te leven. Laat dingen gebeuren zoals ze komen en focus op kleine overwinningen. Het zijn die momenten van verbinding – samen lachen om een foutje, een spelletje doen, even wandelen of thee drinken – die een verschil maken.
Samen kun je deze intensieve periode doorkomen. Niet door perfectie na te streven, maar door in te spelen op wat nú nodig is. En onthoud: jullie gezin mag tijdens toetsweken gewoon wat minder perfect zijn. Toch?
